پمپ جابجایی مثبت چیست؟ و انواع آن

اساسا پمپ ها در دو نوع کلی دسته بندی می شوند:

  • پمپ های سانتریفیوژی
  • پمپ های جابجایی مثبت

هدف پمپ ها انتقال مایعات (یا بطور کلی تر سیالات) است. در این مقاله در مورد پمپ های جابجایی مثبت صحبت خواهیم کرد.

پمپ جابجایی مثبت

هدف پمپ های جابجایی مثبت اندازه گیری است که دقت بالایی را در این زمینه ارائه می دهند. با یک پمپ جابجایی مثبت حجم مشخصی از مایع به دلیل نیروی اعمال شده بر روی آن توسط یک عضو متحرک در هر سیکل عملکرد پمپ تخلیه می شود.

مایع به داخل محفظه در حال انبساط جریان پیدا می کند و همان مقدار از مایع هنگام انقباض محفظه از آن تخلیه می شود. بنابر این یک جریان ثابت توسط پمپ برقرار می شود. یک پمپ تخلیه مثبت در جایی که فشار تخلیه در محدوده وسیعی تغییر می کند ولی جریان باید ثابت باشد انتخاب خوبی خواهد بود.

پمپ های جابجایی مثبت از پروانه استفاده نمی کنند. بلکه بر اساس قطعات چرخشی یا رفت و برگشتی جریان سیال را از محل مکش به سمت تخلیه منتقل می کنند.

در صورتی که یک خروجی کاملا مسدود شود، یا واحدی که پمپ را هدایت می کند متوقف می شود یا چیزی می ترکد. از این رو، یک پمپ نوع جابجایی مثبت به یک تنظیم کننده فشار (رگلاتور) یا شیر فشار شکن در سیستم نیاز دارد.

انواع پمپ های جابجایی مثبت

انواع پمپ جابجایی مثبت

پمپ های جابجایی مثبت رفت و برگشتی

این نوع پمپ بر اساس حرکت رفت و برگشتی مایع را از ورودی پمپ به خروجی آن منتقل می کند.

پیستون، پلانجر و دیافراگم حرکت رفت و برگشتی را ایجاد می کنند. که مایع را از محل مکش می مکند و مقدار ثابتی از آن را با هل دادن به داخل سیلندر تخلیه می کنند.

پمپ پیستونی

پمپ پیستونی

وقتی پیستون به سمت عقب حرکت می کند مایع را به داخل سیلندر هدایت می کند و با حرکت پیستون به جلو (داخل سیلندر) مایع از سیلندر خارج می شود. (به شکل بالا توجه کنید)

پمپ پلانجری

پمپ پلانجری

پمپ پلانجر شامل یک سیلندر با یک پیستون رفت و برگشتی داخل آن است. در سر سیلندر، دریچه های مکش و تخلیه مطابق شکل بالا در دو طرف مقابل نصب شده اند.

در حرکت مکش، پلانجر عقب می رود و شیر مکش باز می شود که باعث ورود مایع به سیلندر می شود. وقتی پلانجر رو به جلو (داخل سیلندر) حرکت می کند مایع را از شیر تخلیه به بیرون می فرستد.

پمپ دیافراگمی

پمپ دیافراگمی

یک نوع پمپ رفت و برگشتی است که در آن عمل پمپاژ توسط یک دیافراگم انعطاف پذیر انجام می شود. این دیافراگم مطابق شکل بالا نصب می شود.

مزیت اصلی این نوع پمپ این است که امکان هیچگونه نشتی از آن وجود ندارد. مگر اینکه خود دیافراگم آسیب ببیند. ظرفیت پمپ با قطر دیافراگم، ضربه و سرعت رفت و برگشت نسبت مستقیم دارد.

پمپ های جابجایی مثبت چرخشی

در این نوع پمپ جابجایی مثبت، یک حرکت چرخشی مایع را از ورودی به خروجی پمپ منتقل می کند.

یک پمپ چرخشی بر اساس قطعه ای که انتقال سیال را انجام می دهد دسته بندی می شود. که این قطعه معمولا چرخ دنده، لوب، پره، یا نوع پیچی است که بیشتر از بقیه مشهور هستند.

پمپ های چرخ دنده ای دو نوع هستند:

  1. پمپ دنده خارجی
  2. پمپ دنده داخلی

پمپ چرخ دنده ای

پمپ دنده خارجی متشکل از دنده های محرک است که در یک محفظه به صورت نزدیک به هم و فیت قرار می گیرند.

چرخ دنده ها در خلاف جهت هم می چرخند. و داخل محفظه در نقطه ای بین محل ورود و خروج مایع با هم درگیر می شوند. هنگامی که دندانه ها درگیر می شوند نیرویی تولید می کنند که مایع را به محل خروجی پمپ هدایت می کند.

در پمپ های دنده داخلی، دندانه های یکی از چرخ دنده های به سمت بیرون پرتاب می کند و دندانه های چرخ دنده دیگر به سمت داخل و مرکز پمپ پرتاب می کند.

لوب پمپ

لوب پمپ

در این نوع پمپ از قطعات لوب شکل برای پمپاژ استفاده می شود. عملکرد این پمپ نیز مشابه پمپ دنده خارجی است.

این پمپ ها در ساختار های تک لوب، دو لوب، سه لوب و چهار لوب موجود هستند.

در پمپ های لوبی اندازه ذرات پمپ شده می تواند بسیار بیشتر از سایر پمپ های جابجایی مثبت باشد.

پمپ پره ای

پمپ پره ای

پمپ پره ای دو نوع است:

  1. پمپ پره ای متعادل
  2. پمپ پره ای نامتعادل

پمپ جابجایی مثبت پره ای ساده ترین پمپ است که دارای روتور دایره ای است که در داخل یک محفظه دایره ای بزرگتر می چرخد.

مرکز این دو دایره کمی با هم متفاوت است که باعث ایجاد گریز از مرکز می شود. پره ها هنگام چرخش روتور، آزادانه به داخل و بیرون روتور حرکت می کنند تا لبه ها کاملا آب بندی شوند. این کار بین پره ها محفظه هایی ایجاد می کند که عمل پمپاژ توسط آنها انجام می شود.

اسکرو پمپ

اسکرو پمپ
اسکرو پمپ

اسکرو پمپ جابجایی مثبت از یک یا چند اسکرو (پیچ) برای انتقال مایع یا جامد در جهت محور پیچ استفاده می کند. اسکرو در یک محفظه سیلندری می چرخد و مواد را به خروجی پمپ هدایت می کند.

این نوع پمپ یک مزیت دارد که سیال پمپ شده به صورت محوری حرکت می کند. و بدون از دست دادن سرعت جریان، بدون تلاطم که احتمال کف کردن با سیالات چسبناک را از بین می برد.

 

منبع:  instrumentationtools.com

 

همچنین بخوانید:

دوزینگ پمپ چیست؟ انواع، مزایا و کاربرد ها

سعید وهابیمشاهده نوشته ها

Avatar

من سعید وهابی فارغ تحصیل مهندسی برق از تبریز هستم. در زمینه های سئو، تولید محتوای ارگانیک تخصصی و طراحی وبسایت مشغول به کار هستم. علاقه شدید من به طبیعت و مسافرت باعث شد تا در مسیر تورلیدری طبیعت گردی و سفرهای خاص مثل سفر با دوچرخه هم وارد بشم. یاد گرفتن چیزهای جدید برای من همیشه جذاب بوده و به نظرم این قصه هیچوقت تموم نمیشه.

2 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *